Bitcoin 101: Bitcoin Değeri ve Fiyatı

Bu makale Bitcoin fiyatının belirleyici faktörleri, değerlendirme modelleri ve Bitcoin’in yaygın olarak kullanımının fiyatına nasıl yansıdığı ile ilgilidir.

Bitcoin şüphesiz 10 yılı aşkın süredir dünyanın en çok tanınan ve en çok işlem gören kripto parası. Kriptonun çöküşünü bekleyen şüpheciler, ünlü coin 2021 yılında 69.000$ değerine ulaştığında şaşkınlığa uğradı ve tekrar Bitcoin’in çok tartışılan değeri sorgulanıyor. Bu makale, kendi cevabınızı bulmanıza yardımcı olma umuduyla size temel konularda yardımcı olacak.

Bitcoin’in fiyatını ne belirliyor?

Öncelikle, burada bahsettiğimiz Bitcoin’in bir para birimi olarak rolü. Gerçek bir para birimi olarak kabul edilmesi için, Bitcoin’in şu özelliklere sahip olması gerek: nadirlik, bölünebilirlik, kabul edilebilirlik, taşınabilirlik, dayanıklılık ve aynılık. Dijital bir para birimi olarak, Bitcoin taşınabilirlik, dayanıklılık ve aynılık gereksinimlerini kolaylıkla karşılıyor. En küçük Bitcoin birimi (bir Satoshi) milyonda bir Bitcoin’e eşit olduğu üzere bölünebilirlik de mevcut. Dolayısıyla Bitcoin’in değeri nadirliği ve kabul edilebilirliğiyle belirleniyor.

İlk Bitcoin boğa dalgası, başlangıcından neredeyse 5 yıl sonrasında 2013 yılına kadar gerçekleşmedi ve bu olay Bitcoin’in kitlesel benimsenmesinin başlangıcını işaret ediyor. Son yıllarda merkeziyetsizliğe yönelik artan talep Bitcoin’i gerçekten popülerleştirdi çünkü hükümetler tarafından denetimlenmiyor ve etkilenmiyor.

Daha çok benimsenme aynı zamanda daha çok talep demek. Bitcoin madenciliği de herkes tarafından yapılamadığı üzere, arz da şüphesiz sınırlı. Bu dijital para biriminin değerini en çok etkileyen faktörün, Bitcoin’in nadirlik özelliği olduğunu söylemek mümkün.

Yıllara göre Bitcoin arzı

Bitcoin’in yaratıcısı, uzun vadede arzını 21 milyon coin ile sınırlandırmış. Şimdiye kadar Bitcoin arzının yaklaşık %92’ı çıkarılmış halde, bu da yakın gelecekte evriminde bir dönüm noktası olacağını işaret ediyor. Çıkarılan 19,374 milyon Bitcoin’den 4 milyonu çeşitli sebeplerden ötürü sirkülasyon dışında; bunlardan bazıları:

• Cüzdan sahipleri özel anahtarlarını (kalıcı olarak) kaybetmiş veya bu bilgileri varisleriyle paylaşmamış;

• Bazıları kazara veya kasıt olarak BTC’lerini kullanılmayan bir adrese göndererek yakmış;

• Satoshi’nin 1,1 milyon Bitcoin’i 10 yıldan fazladır hareket etmedi ve bir gün dönmesi pek de muhtemel değil.

Balinaların aktif olmaması gibi başka sebeplerle birlikte Bitcoin’in sirkülasyondaki arzı asla maksimuma ulaşmayacak. Aşağıdaki grafiği inceleyelim:

Kaynak: Glassnode verileri kullanılarak özelleştirilmiş grafik

2017 yılından beri birçok boğa yönlü piyasaya karşın hareket etmeyen BTC miktarı %40’ın üzerinde. Bu durum Bitcoin’in nadirlik özelliğini güçlendiriyor ve Bitcoin fiyatına hız kazandırıyor.

Kurumsal yaygınlaşma

Finansal kurumlar 2020 yılındaki yükselişten beri kripto teknolojisinden faydalanmaya başladı; kimileri doğrudan yatırımlarına kripto eklerken, bazıları Grayscale Bitcoin Trust’a (GBTC), Bitcoin ETF’lerine yatırım yapıyor veya CME’nin Bitcoin vadeli işlem kontratlarından faydalanıyor. Kabul edilebilirlik açısından baktığımızda, Wall Street de yavaş yavaş dijital eğilimi kabul etmeye ve kullanmaya başladı.

Öte yandan diğer büyük oyuncuların yaklaşımı farklı: sağladıkları ürün ve hizmetler için yeni bir ödeme yöntemi olarak Bitcoin’i destekleyenler de var. Bunlardan bazıları Microsoft (Xbox Live, uygulama ve oyunlar), Wikipedia (bağış ve finansal katkılar), Paypal, Starbucks (BitPay aracılığıyla), Twitch ve Rakuten. BTC ödemeleri Tesla ürünleri için de kısa süre için kullanılabiliyordu ancak firma bu seçeneği kaldırdı. Yine de, bu haberlerle medyada yer alması Bitcoin fiyatını yeni bir en yüksek seviyeye itmeyi başardı. Geleneksel bankaların da Bitcoin’i inceliyor olması değerini artırmaya yardımcı oluyor.

Bitcoin alım ve satım işlemleri PayPal’da. Kaynak: PayPal US.

Tanıtım ve Kitlesel farkındalık

Daha önce hiç Bitcoin almamış veya tutmamış olabilirsiniz, ama yine de bu ismi daha önce duymuşsunuzdur. Boğa hissiyatı, Bitcoin’in yeni en yüksek seviyelerine ulaştığı 2017 ve 2019 yıllarında zirve yaptı. “Bitcoin” ve “BTC” terimlerinin aranma miktarındaki artış da pandemi salgını ve kurumsal yaygınlaşma ile aynı zamanda. Bitcoin’e yatırım yapma ve ağda BTC transfer etme üzerine daha çok içerik ve rehber bulunması bireysel kullanıcıların alana girmesini kolaylaştırıyor ve bu da Bitcoin fiyatının artmasıyla sonuçlanıyor.

Kaynak: Google Trend ve CoinGecko verileri kullanılarak oluşturulmuştur.

Diğer varlıklarla orantı

Amerikan Dolarına benzer şekilde, Bitcoin’in diğer kripto paralar üzerindeki etkisi büyük. Bitcoin hakimiyeti zamanla kayda değer şekilde düşüyor olsa da, yine de “en ünlü ve ilk küresel olarak kabul gören kripto para” ünvanını elinde tutuyor. Geçtiğimiz yıllarda da birçok Bitcoin yükselişi yetenekli insanların yeni kripto paralar oluşturmasına ve dijital alanın büyümesini desteklemesini sağladı.

Öte yandan Bitcoin, hisse senetleri, SP500, NASDAQ100, emtialar ve hatta tahviller gibi geleneksel varlıklarla da daha orantılı hale geldi. Sonuç olarak birçok finansal kurum Bitcoin’i yükselen bir varlık sınıfı olarak kabul etmeye ve risk çeşitlendirme amacıyla kullanmaya başladı.

Bitcoin 1 yıllık SP500 oranı. Kaynak: CoinMetrics.io

Bitcoin fiyat geçmişi

Geçmişe baktığımızda Bitcoin’in etkileyici bir yolculuktan geçtiğini görüyoruz. Nakamoto Satoshi Bitcoin whitepaper’ını yayınladığında değersizdi ve sonraki beş yılda neredeyse hiç el değiştirmedi. Her yıl 22 Mayıs’ta kutlanan Bitcoin Pizza Gününü biliyor musunuz? Bu tarih, Bitcoin’in ticari bir işlemde kullanıldığı ilk örnek; Floridalı bir adam 2010 yılında iki pizza karşılığında 10.000 BTC ödemeyi kabul etmişti.

Aradan üç yıl geçtikten sonra coin 1.000$ seviyesine ulaştı ve hatta ilk Bitcoin ATM’si Vancouver’da kuruldu ancak bu yükseliş çok uzun sürmedi. Bu dönemde birçok kullanıcı Bitcoin’in düşeceğini düşündü ve onu bir dolandırıcılık olarak nitelendirdi ancak 2017’deki yükseliş onları haksız çıkardı. Bitcoin fiyatı 20.000$ seviyesini aşarak 12 aydan kısa sürede 20x getiri sağladı ve piyasa değeri 1 milyar doları geçti. Bu yükselişle anaakım medyanın ilgisini yakaladı ve daha çok perakende yatırımcıyı BTC işlemi yapmaya ve tutmaya çekti.

Gerisi zaten malum.

Alternatif bir değer saklama aracı?

Önemli bir soru var: Bitcoin gerçekten bir değer saklama aracı görevi görüyor mu? İnsanlık tarihinin en ünlü değer saklama aracı altın ve günümüzde hala belirsizlik durumunda değer koruma için geçerli bir seçenek olarak görülüyor. Birçok insan şiddetli dalgalanmaları sebebiyle Bitcoin’in yeni bir değer saklama aracı olamayacağını savunuyor ancak 1740’lı yıllarda bu durum altın için de geçerliydi. ABD 1971 yılında Amerikan Dolarını altına sabitlemeyi bırakmaya karar verdiğinde bu değerli maden değer saklama aracı olarak kullanılabilirliğini kanıtlamakta zorlanmıştı. Örneğin 1974 yılındaki %73 artışın ardından 1975 yılında %24’lük bir düşüş yaşanmıştı. 1982 yılında en düşük seviyelerinden birini yaşayan altın, iki yıl önceki değerinin neredeyse üçte ikisini kaybetmişti.

1970’lerde altın değeri. Kaynak: macrotrends.net

Bitcoin’in de aynı yoldan geçtiğini tahmin etmek oldukça mümkün. Evet, çok ciddi dalgalanmalardan geçtik ancak verilere göre Bitcoin’in değeri istikrar kazandıkça volatilite düşüyor.

Kaynak: buybitcoinworldwide.com

Bitcoin’in yeni değer saklama aracı olacağı fikrini göz ardı etmek için henüz erken. Şunu söyleyebiliriz ki, Bitcoin diğer tüm mevcut değer saklama araçlarının başlangıcıyla aynı yolu takip ediyor ve mevcut piyasa değeri de düşünüldüğünde Bitcoin fiyatı sabit bir duruma gelene kadar gözlemlenecek çok şey var. Bu yolculukta önemli rol oynayan bir diğer etken de sosyal aktivizmin ortaya çıkması ve merkeziyetsiz bir ödeme sistemi için artan ihtiyaç.

Dünyanın parasının ne kadarı Bitcoin’de?

2022 yılı küresel bilanço tablosu toplam 630 trilyon dolarlık varlık bildirirken, 31 Aralık 2022’de Bitcoin’in piyasa değeri 319,72 milyar dolar seviyesindeydi. Bugünkü 16.604,02$ fiyatına göre, Bitcoin’in küresel piyasa değeri %0,05 seviyesinde.

Bitcoin için değerlendirme modelleri

Değerlendirme modelleriyle Bitcoin fiyatının gelecek hareketlerini kestirmek mümkün. Aşağıda yaygın olarak kullanılan iki model bulabilirsiniz.

Stok Akış modeli

Bu model, aşağıdaki sebeplerden ötürü Bitcoin’i tarihte değer saklama aracı olarak kullanılan değerli madenlere (altın, gümüş ve platin) benzer şekilde ele alıyor:

• Arzları önemli ölçüde ve yapay olarak artırılamaz, dolayısıyla göreceli nadirlik söz konusudur;

• Bu varlıkların elde edilmesi vakit alır;

• Zaman geçse de değerini korur.

Bitcoin’in bir değer saklama aracı olduğunu düşünürsek, sirkülasyondaki arzı ve yeni coinlerin yıllık olarak piyasaya girişi arasındaki oranı hesaplayabiliriz. Oran ne kadar yüksekse, arzın fiyat esnekliği o kadar düşük olur ve o kadar fazla değerlenir.

Bu model 2019 yılında PlanB tarafından sunulmuştur. Şimdiye dek Bitcoin fiyatındaki değişikliklerle oldukça uyumludur.

Kaynak: lookintobitcoin.com

Adil değer modeli

Gelecekteki Bitcoin fiyatlarını öngörmek yerine, Claude Erb (eski TCW Group emtia portföy yöneticisi) tarafından tasarlanan model Bitcoin’in gerçek değerini ağ etkisinden, yani bağlı kullanıcılara göre ağ değerinin büyümesine bakarak belirlemeye çalışıyor.

Kaynak: Claude Erb.

Erb’ün Bitcoin değerlendirmesi ile piyasa fiyatı arasındaki farka rağmen, burada dikkat çeken 2010 yılından beri Bitcoin’in adil değerinin sürekli yükselişte olması. Bu sapmalardan bahsetmek gerekirse, diğer açık işlem gören varlıklar da adil değerinde değişiklik yaşıyor.

Genel olarak, Bitcoin değerinin diğer oturmuş varlıklar gibi arz-talep temel piyasa mekanizmasıyla belirlendiği kabul ediliyor. Hepimiz yükselen merkeziyetsizlik akımına kapılmış haldeyiz, Bitcoin başı çekiyor ve gerçek bir değer saklama aracının özelliklerini ortaya koymak üzere gerilim testlerinden geçiyor.

Bitcoin vadeli işlemlerle değerlendirme modellerini uygulama

Teorik formüllerden yeterince bahsettik, sizi blok zincir dünyasının büyüleyici dünyasını öğrenmeye ve Bitcoin sahibi olmadan Bitcoin işlemlerini birinci elden deneyimlemeye davet ediyoruz. Bitget birçok farklı Bitcoin yatırım ürünü sunar, bunlardan bazıları Bitget Coin-Ⓜ Vadeli İşlemler, Bitget USDT-Ⓜ Vadeli İşlemler, Bitget USDC-Ⓜ Vadeli İşlemler ve Bitget Copy Trade ve bunların tümü kullanıcılarımıza daha iyi ve dolaylı Bitcoin etkileşimi sunuyor.

Kripto para işlemlerinde lider türev borsası olarak, ürünlerimizin tasarım felsefesini mükemmelleştirmek için çalışıyoruz ve en önemlisi, devamlı müşteri deneyimini iyileştiriyoruz. Kim olduğunuz fark etmez, ister acemi ister deneyimli bir yatırımcı olun, Bitget’te her zaman size uygun bir seçenek var.