Web3 nedir?

Birkaç aydır start-up'ların konuşmalarında ve basında her yerde karşımıza çıkıp duran bu ifade artık anlamsızlaşmış görünebilir. Hem İnternet'in büyük bir yapı değişimi, hem de bir dolandırıcılık kaynağı olarak görülen bir konsepte göz atalım.

Web evriminin farklı aşamaları: 1.0, 2.0, 3.0

Blok zincir ve dağıtık uygulamaların yükselişiyle birlikte web evriminin üçüncü büyük aşamasına girmiş bulunuyoruz.

Son zamanlarda kripto para birimleri ve NFT'ler çok revaçta. Spekülatif ateş azalmış olsa da, genel kamuoyu artık dijital para birimlerinde yeni bir şeyler olduğunun ve bunun bir oyun değiştirici olabileceğinin farkında.

"WWW" olarak bilinen World Wide Web, ilk olarak 1991 yılında hayata geçirilmiştir. Ancak teknoloji ilerledikçe, Web 2.0 ve Web 3.0 şeklinde yeni versiyonlar ortaya çıkmıştır. Web 2.0 ve Web 3.0'ın Web 1.0'a kıyasla daha gelişmiş ve kullanımı kolay olduğu açıktır. Ancak çoğumuzun, meydana gelen değişimler ve evrim konusunda kafası karışık. Bu makale, aşağıda belirtilen hususlar aracılığıyla farklılıkları açıkça ortaya koymayı amaçlamaktadır.

Web 1.0'dan Web2'ye

Web 1.0, kullanıcıların yorum veya reaksiyon gönderme imkanı olmadan pasif bir şekilde bilgi aldığı bir bilgi portalıydı.

Bu, son kullanıcılar ve web siteleri arasında sınırlı bir etkileşimdir.

Web 2.0 katılımı, işbirliğini ve bilgi paylaşımını teşvik eder. Youtube, Wikipedia, Facebook, vb. Web 2.0 uygulamalarına örnek olarak verilebilir.
Bu, katılımı ve veri paylaşımını teşvik eder.

Web 2.0'dan Web3'e

Web3, geleceğe yönelik semantik bir Web'dir. Web 3.0'da, bilgisayarlar bilgiyi insanlar gibi yorumlayabilir ve kullanıcıların ihtiyaçlarına göre uyarlanmış yararlı içeriği akıllıca üretip dağıtabilir. Dijital bir video kaydedici olan Tivo, Web 3.0'ın bir örneğidir. Bunun kayıt programı, Web'de arama yapabilir ve tercihlerinize göre bulduklarını sizin için oynatabilir.

Web3, verileri bir insan gibi kolayca okuyabilir ve ayrıca yararlı içeriği son kullanıcılara dağıtabilir veya uyarlayabilir.

World Wide Web'in Gelişimi. Kaynak: Arca

Web3 neden önemlidir

Buradaki fikir, verilerini bir hizmetten diğerine "taşıyabilecekleri" "merkezsizleştirilmiş" bir web oluşturarak gücü, İnternet kullanıcılarına geri vermektir. Web3, büyük teknoloji şirketleri olan aracıları ortadan kaldırmayı amaçlamaktadır.

Web3, blok zincir üzerine inşa edilecektir. Bu teknoloji, sadece kripto para birimleri için kullanılmaz, aynı zamanda sözleşmeler yapmak veya uygulamaların ("DApp" veya "merkezsizleştirilmiş uygulamalar" gibi) işleyişini kontrol etmek için de kullanılır.

Bir hatırlatma olarak, kullanıcılar arasında yapılan tüm etkileşimlerin bir listesini içeren bir tür kayıt defteridir. Bu kayıt, merkezsizleştirilmiştir - yani kullanıcılarının sunucularında saklanır - ve çok güvenlidir çünkü her işlem için kullanıcılar tarafından kriptografik bir doğrulama sistemine dayanır. "Blok zincir" adı da buradan gelmektedir.

Web3 örneğinde bu, örneğin her bir hizmetin dahili işleyişini sağlamak için token şeklinde finansal varlıkların oluşturulmasına izin verecektir. Bu yolla platformlar, kullanıcı toplulukları tarafından işletilecek, sahiplenilecek ve geliştirilecektir.

Her kullanıcı, tek bir kişiselleştirilmiş hesaba sahip olur ve tüm faaliyetlerinin blok zincirinde bir kaydını oluşturur. Ve örneğin, her mesaj gönderdiklerinde, katkıları için bir token kazanabilirler, bu da onlara hem platforma katılmanın bir yolunu, hem de finansal bir varlığı sağlar.

Web3’ün sınırlamaları

Web3 kavramı, hâlâ çok muğlak ve belirsiz olduğu iddiasıyla karşıtları tarafından eleştirilmektedir. Kripto meraklısı ve destekçisi olarak bilinen, Tesla ve SpaceX'in CEO'su Elon Musk, "Şu anda gerçeklikten daha çok bir pazarlama terimi gibi duruyor" dedi. Bu fantastik milyarder, ayrıca alaycı bir şekilde şunu tweetlemiştir: "Web3'ü gören var mı? Bulmanın bir yolu yok gibi duruyor".

Twitter'ın kurucu ortağı Jack Dorsey bu tweet'e yanıt olarak "a ile z arasında bir yerlerde" şeklinde cevap vermiştir. Bu, "a16z" olarak da bilinen ve Web3'ün önemli yatırımcılarından biri olan Amerikalı girişim sermayesi fonu Andreessen Horowitz'e üstü kapalı bir göndermedir.

Kısa bir süre önce sosyal ağın başındaki görevinden ayrılan bu girişimci, Web3'ün gücü kullanıcılara geri verme potansiyelinden gerçekten şüphe etmektedir ve risk sermayesi fonlarının eninde sonunda kontrolü yeniden ele geçireceğine inanmaktadır. "Web3'ün sahibi siz değilsiniz. VC'ler ve onların destekçileri bunun sahibidir. Bu, onların amaçlarına hizmetten asla kaçmayacaktır. Nihayetinde bu, farklı bir etikete sahip merkezi bir varlıktır" diye sözlerine devam etmiştir.

Şüpheciler ayrıca bu konseptin, birçoğu zaten kripto para kullanıcıları için hizmet olan niş uygulamalar olmanın ötesinde kanıtlanmış olmaktan uzak olduğunu savunmaktadır.

Son olarak düzenleyiciler, projenin bazı yönleri, özellikle de kullanıcıları bankalardan bağımsız hale getirmeyi amaçlayan merkezsizleştirilmiş finans veya DeFi hakkında endişelerini dile getirmiştir. Bu durum, kara para aklamayı teşvik edebilir.

Sonuç: Bir değil, birkaç web türü bir arada mevcuttur

Tüm bu kullanımlar, tüm bu mimariler, tüm bu dijital içerik ve hizmet vizyonları bir arada var olup giderek yoğunlaşan bir BT altyapısı aracılığıyla birbirlerine bağlanmaktadır.

Tüm bu çeşit bolluğu içinde, bunun bir değiştirme değil, tamamlama meselesi olduğunu fark edebilirsiniz. Burada amaç, farklı formatlarda ve farklı terminaller aracılığıyla giderek daha fazla içerik ve hizmet sunmaktır.

New York Times’ın dile getirdiği üzere, risk sermayedarlarının da Web3'e derinden ilgi duydukları ve özel uygulamaların oluşturulması gibi projelere milyarlarca dolar yatırım yapmaya başladıkları bir gerçektir. Kısacası, Web3 kök tutmaya başlamaktadır... ancak hâlâ kendini kanıtlaması gerekmektedir.

Birçok Web3 geliştiricisi, Ethereum'un doğasında var olan merkezsizleştirilmişlik sebebiyle DApp'ler oluşturmayı seçmiştir:

• Ağda bulunan herkesin hizmeti kullanma izni vardır - ya da başka bir deyişle, asla izin gerekli olmaz.

• Hiç kimse sizin bu hizmete erişiminizi engelleyemez veya bu yolda izin almanız gerekmez.

• Ödemeler, yerel token olan ether (ETH) aracılığıyla yapılır.

• Ethereum turing-complete'dir, yani hemen hemen her şeyi programlayabilirsiniz.

Bu yaklaşan web 3.0 dalgası, kripto paraların ilk kullanım alanlarının çok ötesine geçmektedir. Artık mümkün olan etkileşim zenginliği ve mevcut karşı tarafların küresel kapsamı sayesinde Web 3.0, bireylerden, şirketlerden ve makinelerden gelen verileri verimli makine öğrenimi algoritmalarıyla kriptografik olarak birbirine bağlayacak ve temelde yeni pazarların ve ilgili iş modellerinin yükselişine yol açacaktır. Sonuç, "küresel köye dönüş"e oldukça benziyor — eskiden faydalandığımız insan merkezli ve son derece kişiselleştirilmiş etkileşimlere her gün dalmak, ancak artık internetin küresel ölçeğinde sunulacak şekilde ve sürekli artan sayısız insan ve makine becerisi uzmanlığını destekleyecek şekilde bunu gerçekleştirmek.

Sadece bir hesap oluşturun ve muhteşem Bitget-Verse’ü bugün keşfetmeye başlayın!